Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΕΤΣΗΣ ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΥΠΟΒΑΛΕΙ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΟ 1952.
Ατυχώς λόγω συνθηκών, απωλεσθέντος του μεγαλυτέρου μέρους του αρχείου της ημετέρας οργανώσεως, ως μοναδικά επίσημα στοιχεία υποβάλλονται μόνον τα εναπομείναντα.
Βεβαιούται το γνήσιον της υπογραφής
του Συντ/ρχου ΔΕΤΣΗ Γ.
Β.Σ.Τ. 900 τη 6-12-52 Β.Σ.Τ. 900 τη 5/12/1952
Ο Ο
Υποσ/τής του 9ου Σ, Πρ/ψεως αρχηγός της οργανώσεως Σ.Τ.Ν.
του Συντ/ρχου ΔΕΤΣΗ Γ.
Β.Σ.Τ. 900 τη 6-12-52 Β.Σ.Τ. 900 τη 5/12/1952
Ο Ο
Υποσ/τής του 9ου Σ, Πρ/ψεως αρχηγός της οργανώσεως Σ.Τ.Ν.
ΕΘΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ
ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ
«ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΝ ΤΜΗΜΑ ΝΑΞΟΥ»
(Νέμβριος 1941- Οκτωβρίος 1944)
ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ
«ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΝ ΤΜΗΜΑ ΝΑΞΟΥ»
(Νέμβριος 1941- Οκτωβρίος 1944)
- Την 5ην Μαΐου 1941 απεβιβάσθησαν εις την νήσον ΝΑΞΟΝ τα πρώτα Ιταλικά στρατεύματα κατοχής, ην και κατέλαβον ειρηνικώς.
Μετά την πτώσιν της ΙΤΑΛΙΑΣ (8-9-43), τα Ιταλικά στρατεύματα κατοχής διεδέχθησαν τα γερμανικά τοιαύτα άτινα απεβιβάσθησαν εις την νήσον την 12ην Οκτωβρίου 1943.
Υπό τον Ιταλικόν ζυγόν κατ’ αρχάς και βραδύτερον υπό τον Γερμανικόν, ιδίως δε υπό τον Ιταλικόν, οι κάτοικοι της νήσου ήρχισαν να υφίστανται τα πάνδεινα. Η επισιτιστική κατάστασις της νήσου, λόγω των λεηλασιών, των αρπαγών και των περιοριστικών μέτρων άτινα εφήρμοσαν αι Ιταλικαί Διοικήσεις εις παν είδος τροφίμων, έφθασαν εις σημείον απερίγραπτον. Η πείνα και η δυστυχία εμάστιζον ολόκληρον την νήσον και μέγα μέρος του πληθυσμού, ιδίως εκ των ορεινών περιοχών εχάθη εκ της πείνης.
Αι βιαιότητες, αι διώξεις, οι ξυλοδαρμοί, αι φυλακίσεις και τα σκληρά και απάνθρωπα εν γένει μέτρα άτινα έφήρμοζον οι κατακτηταί εναντίον των κατοίκων, επεδείνωναν συν τω χρόνω την κατάστασιν αυτών εις βαθμόν απελπισίας.
Υπό τας ανωτέρω εν πλήρει δουλεία συνθήκας, προς αντίδρασιν εις το εξοντωτικόν έργον του κατακτητού, προς διατήρησιν και εξύψωσιν του εθνικού φρονήματος και ηθικού των κατοίκων και προς συμμετοχήν εις τον απελευθερωτικόν αγώνα, απεφασίσθη την 21ην Νοεμβρίου 1941 η ίδρυσις της υπ’ εμέ Εθνικής Οργανώσεως εσωτερικής αντιστάσεως υπό την επωνυμίαν «ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΝ ΤΜΗΜΑ ΝΑΞΟΥ» (Σ.Τ.Ν.)
Πρώτοι πυρήνες της οργανώσεως και άμεσοι και στενοί συνεργάται μου από της ιδρύσεως της οργανώσεως (21-11-41) μέχρι της διαλύσεώς της (25-10-44) υπήρξαν οι εν ΝΑΞΩ διαμένοντες τότε μόνιμοι αξ/κοί
ι) Μόνιμος Ανθ/γός ΠΑΤΣΑΡΙΣΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ (Πεζικού)
ιι) » Υπολ/γός ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ »
ιιι) » » ΚΑΡΑΜΠΑΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΟΣ »
ιυ) » Ανθ/γός ΚΥΠΑΡΙΣΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Μηχαν.)
άπαντες σήμερον ανώτεροι εν ενεργεία αξ/κοι πλην του Υπολοχαγού πεζ. ΚΑΡΑΜΠΙΣΤΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ αποστρατευθέντος. - Σκοπός της οργανώσεως
(α) Συγκρότησις ανταρτικών ομάδων δι’ εν καιρώ δράσιν.
(β) Συγκέντρωσις πληροφοριών φύσεως στρατιωτικής και διαβίβασις τούτων εις το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής.
(γ) Ενέργεια πράξεων δολιφθοράς εις τας εγκαταστάσεις, έργα και μεταφορικά και λοιπά μέσα του εχθρού.
(δ) Ενέργεια ανατρεπτικής προπαγάνδας εις τας τάξεις του εχθρού.
(ε) Προστασία, φυγάδευσις Συμμάχων και Ελλήνων.
(στ) Διατήρησις και εξύψωσις του εθνικού φρονήματος των κατοίκων της ΝΑΞΟΥ ως και των γειτονικών νήσων.
(ζ) Παρακώλυσις γενικώς δι’ οιουδήποτε τρόπου, των προσπαθειών του εχθρού προς όφελος του Συμμαχικού αγώνος. - Συγκρότησις – οργάνωσις
Πρός εκπλήρωσιν του τεθέντος σκοπού της οργανώσεως του Σ.Τ.Ν. συνεκροτήθησαν και οργανώθησαν αι κάτωθι Μονάδες και ειδικαί υπηρεσίαι αυτού.
Ένοπλον τμήμα Ανταρτών
Τούτο απετελείτο εξ εννέα (9) ενόπλων ομάδων ανταρτών επικεφαλής των οποίων ωρίσθησαν κατά το πλείστον μόνιμοι και έφεδροι αξ/κοί. Η συγκρότησις και ο αρθμός των ομάδων τούτων εγένετο με βάσιν την πλαισίωσιν απάντων των κυριωτέρων σημείων και χωρίων της νήσου μετ’ ενόπλων ανταρτών ώστε εκάστη περιοχή να δύναται να διαθέτη ανά πάσαν στιγμήν μίαν τοιαύτην ομάδαν έτοιμον προς δράσιν.
Τοιουτοτρόπως εις τα κυριώτερα χωρία της νήσου ΑΠΕΙΡΑΝΘΟΣ – ΧΑΛΚΙ – ΦΙΛΟΤΙ – ΑΜΑΡΙΩΝ – ΤΡΙΠΟΔΕΣ – ΜΕΛΑΝΕΣ – ΚΩΜΙΑΚΗ – ΣΑΓΚΡΙ και εις την πρωτεύουσαν την νήσου ΧΩΡΑΝ συνεκροτήθη ανά μία τοιαύτη ομάς, περιλαμβάνουσα άνδρας και εξ όλων των γειτονικών χωρίων της έδρας της.
Διά του τρόπου τούτου, εις οιονδήποτε σημείον της νήσου, είτε εις το εσωτερικόν αυτής είτε εις τα παραλιακά σημεία αυτής, η επέμβασις των ενόπλων ομάδων είτε και ολοκλήρου του τμήματος διά συγκεντρώσεως αυτού, προς ένοπλον εν καιρώ δράσιν και εκπλήρωσιν ούτω της αποστολής του θα ήτο ευχερεστέρα και άμεσος. Αλλ’ επί πλέον διά του τρόπου τούτου και διά της οργανώσεως ομάδων διαφωτίσεως και πληροφοριών εις τα χωρία, άπαντες οι κάτοικοι της νήσου προητοιμάσθησαν ψυχικώς και ηθικώς και ήσαν εις θέσιν εις κατάστασιν ανάγκης να τεθώσιν άπαντες αμέσως εις συναγερμόν.
Το ένοπλον τμήμα της οργανώσεως εκτός των ενόπλων περιελάμβανεν και αόπλους (αγγελιοφόρους, συνδέσμους, οδηγούς, πληροφοριοδότας κ.τ.λ.) διά τας λοιπάς υπηρεσίας και ανάγκας αυτού ήτοι εν συνόλω η δύναμις της όλης οργανώσεως ανήρχετο εις 250 περίπου άνδρας.
Η ίδρυσις του ανωτέρω ενόπλου τμήματος ως και απασών των λοιπών ειδικών υπηρεσιών της οργανώσεως (Σ.Τ.Ν.) ήρξατο τον Νοέμβριον του 1941, η δε διάθεσις τούτων εγένετο την 25-10-44 αφ’ ης απελευθερώθη η νήσος ΝΑΞΟΣ και έληξεν η αποστολή της ημετέρας οργανώσεως.
Από την 1ην Δεκαμβρίου 1943 η ημετέρα οργάνωσις Σ.Τ.Ν. κατόπιν επαφής μετά των Συμμαχικών Δυνάμεων Μέσης Ανατολής, ενετάχθη εις το Αρχηγείον της 133 Δυνάμεως Μέσης Ανατολής και παρ’ ου ανεγνωρίσθη και ούτινος εξετέλεσεν απάσας τας εντολάς αυτού ως τούτο εμφαίνεται εκ των επισυναπτομένων υπ’ αριθμ. C.C.A/349/SI/1747/28-4-45, C.C.A. 606/6/1747/30-4-45 εγγράφων αυτού ως και εξ άλλων τοιούτων εγγράφων της εν Νάξω Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής, του Ιερού Λόχου κ.τ.λ. επισυναπτομένων εις την παρούσαν έκθεσιν.
Την αρχηγίαν απάσης της ημετέρας οργανώσεως του Σ.Τ.Ν. (ένοπλοι ανταρτικαί ομάδες κ.τ.λ.) ήτις ήτο αυτοτελής, είχεν ο υποφαινόμενος από της ιδρύσεως της (21-11-41) μέχρι της διαλύσεώς της (25-10-44).
ΑΝΤΑΡΤΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ – ΕΝΟΠΛΟΣ ΔΡΑΣΙΣ ΑΥΤΩΝ
(α) αντίστασις κατά των Γερμανών (12-10-43)
Μετά την συνθηκολόγησιν της Ιταλίας (8-9-43) καταστάσα πλέον και αύτη Σύμμαχος, και αφού παρέλαβον την Στρατιωτικήν Διοίκησιν της νήσου απεφασίσθη, κατόπιν εντολής της εν ΝΑΞΩ αφιχθείσης την 25-9-43 Στρατιωτικής Αγγλικής αποστολής ως και εν συνεχεία κατόπιν της από 7-10-43 εντολής του Διοικητού των Βρεττανικών Στρατευμάτων ΑΙΓΑΙΟΥ Ταξιάρχου ΜΠΕΡΝΤ ης το κείμενον έχει ως κάτωθι:
ο
Δοικητής των Βρεττανικών Στρατευμάτων ΑΙΓΑΙΟΥ
Ταξίαρχος ΜΠΕΡΝΤ
Πρός
τους Γενναίους Έλληνας υπερασπιστάς της ΝΑΞΟΥ
Ταγ/ρχης ΔΕΤΣΗΝ
Με βαθύτατην συγκίνησιν επληροφορήθην περί της βαρβάρου επιθέσεως των μισητών Γερμανών εναντίον της Πατρίδος σας. Την στιγμήν ταύτην που κρίνεται η μάχη του ΑΙΓΑΙΟΥ η αντίστασίς σας έχει ζωτικήν σημασίαν διά τον κοινόν αγώνα. Είμαι βέβαιος ότι θα εκτελέσητε το καθήκον σας ως Έλληνες και πατριώται μαχόμενοι διά το ιερόν έδαφος της νήσου σας. Να είσθε βέβαιοι ότι η Στρατιωτική κατάστασις εις το ΑΙΓΑΙΟΝ θα βελτιωθή και τότε θα σας στείλωμεν πάσαν βιήθειαν. Εν τω μεταξύ αμυνθήτε συνεργαζόμενοι στενώς με την Ιταλικήν φρουράν εις τον κοινόν έργον. Δώσατέ τους κάθε βοήθειαν. Έχετε Θάρρος. Ερχόμεθα. Κρατήστε και ο Θεός μαζί σας.
7-10-43 Ταξίαρχος ΜΠΕΡΝΤ
και ης αντίγραφον επισυνάπτεται, (η μετά των Ιταλών συνεργασία και κοινή κατά των Γερμανών αντίστασις).
Πράγματι την 12-10-43 ότε τα Γερμανικά στρατεύματα ήρχισαν αποβιβαζόμενα εις τον λιμένα της ΝΑΞΟΥ, οι Ιταλοί πανικοβληθέντες και μη προβάλοντες ουδεμίαν αντίστασιν εγκατέλειψαν τας προς την περιοχήν ταύτην θέσεις των και ήρχισαν να τρέπωνται προς το εσωτερικόν της νήσου και εις τα αντίθετα παράλια αυτής ζητούντες καταφύγια και τρόπον διαφυγής και διασώσεως.
Αι ημέτεραι ομάδες εγκαταληφθείσαι μόναι και μη διαθέτουσαι επαρκή μέσα πυρός διά μίαν σθεναράν αντίστασιν, αφού αντέδρασαν όσον ηδύναντο, ηναγκάσθησαν έναντι των υπερτέρων δυνάμεων και αφθόνων μέσων πυρός των Γερμανών να συμπτυχθώσιν εις τας βάσεις των κατόπιν Δ/γης μου.
β) Νυκτερινόν εγχείρημα κατά Γερμανικής φρουράς της πόλεως ΝΑΞΟΥ (1724 Μαΐου 1944)
Την 17-5-44 απεβιβάσθη εις θέσιν ΨΙΛΗ – ΑΜΜΟΣ της νήσου ΝΑΞΟΥ τμήμα Άγγλων κομμάντος αποτελουμένον εκ 13 οπλιτών και 3 αξ/κών με πρόθεσιν την προσβολήν ενός στόχου εκ της Γερμανικής φρουράς της ΝΑΞΟΥ, Διοικητής του κομάντος τούτου ήτο ο Άγγλος λοχαγός IRIA.
Από της πρώτης στιγμής ο Διοικήτης του Σ.Τ.Ν. Ταγ/ρχης ΔΕΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ήλθεν εις προσωπικήν επαφήν μετά του Διοικητού του αποσπάσματος Άγγλου λοχαγού IRIA, τον οποίον αφού ενημέρωσεν επί της καταστάσεως των Γερμανών εν ΝΑΞΩ, συνηργάσθη μετ’ αυτού ως προς την εκλογήν του στόχου προσβολής και την ενίσχυσιν τούτου, δι’ ανταρτών του Σ.Τ.Ν. διά την τελικήν κρούσιν.
Στόχος προσβολής καθωρίσθη η Γερμανική φρουρά της πόλεως ΝΑΞΟΥ ήτις ήτο εγκατεστημένη εντός ενός κτηρίου της πόλεως.
Μέχρι της 23-5-44 κάθε συνεργασία και προπαρασκευή διά την εκτέλεσιν του εγχειρήματος είχε λήξει. Εις ενίσχυσιν του κομμάντος διά την τελικήν κρούσιν διετέθη εν μικρόν τμήμα ανταρτών της ημετέρας οργανώσεως. Ώρα προσβολής καθωρίσθη το μεσονύκτιον της 24-5-44. Την καθορισθείσαν ώραν το τμήμα προσβολής πλησίασεν τον στόχον εις ελαχιστοτάτην απόστασιν προσέβαλέν τούτον με πολύ καλά αποτελέσματα. (Συνημμένως σχετική ευχαριστήριος επιστολή Άγγλου Διοικητού κομμάντος Λοχαγού IRIA προς Ταγ/ρχην ΔΕΣΤΗΝ διά την προσφερθείσαν ενίσχυσιν και συνεργασίαν).
Μάχη ΚΑΣΤΡΟΥ – ΝΑΞΟΥ – 12- 15 Οκτωβρίου 1944
Την 12-10-44 ακριβείς πληροφορίαι έφερον ότι η Γερμανική δύναμις της νήσου, συγκεντρουμένη άπασα εις την ΧΩΡΑΝ της ΝΑΞΟΥ, επρόκειτο ν’ αναχωρήση εκ της νήσου την 13-10-44 επιβιβαζομένη αερακάτων. Κατόπιν τούτου από το εσπέρας της 12-10-44 διετάχθη η άμεσος συγκέντρωσις απασών των ανταρτικών ομάδων του Σ.Τ.Ν. προς τους χώρους συγκεντρώσεως των Γερμανών με πρόθεσιν την προσβολήν τούτων αιφνιδιαστικώς κατά την έναρξιν της επιβιβάσεώς των επι των αερακάτων.
Μέχρι της 05.00 ώρας της 13-10-44 άπασαι αι ένοπλοι ανταρτικαί ομάδες του Σ.Τ.Ν., ευρίσκοντο εις τας προκαθορισθείσας αυτών θέσεις, έναντι των Γερμανών.
Παραλλήλως προς την ενέργειαν του Σ.Τ.Ν. τμήμα του Ιερού λόχου εκ 35 περίπου ανδρών διά δύο Μ.L. απεβιβάζετο εις ΝΑΞΟΝ την πρωϊαν της 13-10-44 υπό το φώς της ημέρας και υπό τα όμματα σχεδόν των Γερμανών. Οι Γερμανοί αντιληφθέντες ούτω την εναντίον τούτων επικειμένην ενέργειαν συνεκεντρώθησαν τάχιστα εντός του φρουρίου «ΚΑΣΤΡΟ» της πόλεως με πρόθεσιν να αμυνθούν. Μέχρι της 1000 ώρας το τμήμα του Ιερού Λόχου είχε καταλάβει τελικώς τας θέσεις του από δε της 1100 ώρας κατόπιν κοινής συνεργασίας ήρχισεν η επίθεσις εναντίον των Γερμανών υφ’ απάντων των τμημάτων ανταρτών και Ιερού λόχου.
Η μάχη διήρκεσεν μέχρι της 16.30 ώρας της 15-10-44 με αποτέλεσμα την σύλληψιν απάντων των Γερμανών.
Συλληφθέντες Γερμανοί 71 – Νεκροί 1
Απώλειαι ανταρτών Νεκροί 1 – Τραυματίαι 3
Επίσημα έγγραφα εμφαίνοντα την αναγνώρισιν της ανωτέρω δράσεως ανταρτικών ομάδων και γενικώς όλης της οργανώσεως τα κάτωθι άτινα επισυνάπτονται
(1) CCA/606/C/1747/30-4-45 Αρχηγείου 133 Μονάδος Δυνάμεων Μέσης Ανατολής.
(2) Ε.Π. CCA/349/CI/1747/28-4-45 Αρχηγείου 133 Μονάδος Μέσης Ανατολής.
(3) Ε.Π. 28-4-45 Στρατηγείου Δυνάμεων Μέσης Ανατολής διά δράσιν Υπολ/γού ΠΑΤΣΑΡΙΣΗ μέλους της οργανώσεως.
(4) Ευχαριστήρια τηλεγραφήματα
(α) Ελληνικής Κυβερνήσεως
(β) Γενικού Διοικητικού ΑΙΓΑΙΟΥ Άγγλου Ταξιάρχου
(γ) Στρατηγείου Μέσης Ανατολής
(δ) Στρατιωτικής αποστολής εν ΝΑΞΩ
(5) Ευχαριστήριον έγγραφον Στρατάρχου ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ
(6) Απόσπασμα Η.Δ. Ιερού λόχου 21-1-45.
(7) Ε.Δ.Υ.Σ. 277/45 περί απονομής ηθικών αμοιβών εις τους διακριθέντας αντάρτας κατά την μάχην του Φρουρίου της πόλεως ΝΑΞΟΥ.
(8) Έγγραφον της εν Αθήναις Αγγλικής Πρεσβείας (22-8-48) προς Ταγ/ρχην ΔΕΤΣΗΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ.
(9) Προσφώνησις Άγγλου πρεσβευτού κ. ΝΟΡΤΟΝ και απονομή παρασήμου εις Ταγματάρχην ΔΕΤΣΗΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ (21-5-48).
(10) Εφημερίς «ΕΘΝΟΣ» 3ης και 5ης Ιανουαρίου 1948 «η μάχη της ΝΑΞΟΥ».
Ομάδες πληροφοριών και κατασκοπείας (Νοέμβριος 1941- Οκτώβριος 1944). Δίκτυον κατασκοπείας και πληροφοριών είχεν αναπτυχθή εις ολόκληρον την νήσον ΝΑΞΟΝ ως και εις τας γειτονικάς αυτής νήσους των ΚΥΚΛΑΔΩΝ. Τούτο περιελάμβανεν πέντε ομάδας πληροφοριών, των οποίων ως έδραν αυτών ωρίσθησαν τα σπουδαιότερα κέντρα ολοκλήρου της νήσου.
Ειδική υπηρεσία εξ επιλέκτων μελών της οργανώσεως αναπτυχθείσα εις τας έδρας των εχθρικών τμημάτων (Γερμανικών και Ιταλικών) ενήργει κατασκοπείαν εις βάρος του εχθρού.
Κατ’ αρχάς σκοπός του ανωτέρω δικτύου ήτο η συγκέντρωσις πάσης χρησίμου πληροφορίας εξυπηρετούσης μόνον τον σκοπόν της ιδρύσεως του Σ.Τ.Ν., βραδύτερον όμως από της επαφής της ημετέρας οργανώσεως μετά του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και της εντάξεως της εις αυτό από 1ης Δεκεμβρίου 1943 (ως τα υπ’ αριθ, CCA 349/CI/1747/28-4-45 – CCA 606/C/1747/30-4-45 και Ε.Π. 28-4-45 συνημμένα έγγραφα αυτού) και η διαβίβασις αυτώ συμφώνως προς τας εντολάς του, πάσης πληροφορίας, σχεδιαγραμμάτων κ.τ.λ. χρησίμων διά τας συμμαχικάς δυνάμεις. Η τήρησις της επαφής μετά του Συμμαχικού εδάφους και η διαβίβασις γενικώς των πληροφοριών προς τας Συμμαχικάς Δυνάμεις εγένετο διά των εξής μέσων
(α) Διά του εν ΝΑΞΩ κρυφίως εγκατασταθέντος Α/Τ της Στρατιωτικής αποστολής Μ.Ο. 4 ως σχετικόν έγγραφον Αρχηγού αποστολής και λοιπά έγγραφα Αρχηγείου Μέσης Ανατολής.
(β) Διά της μυστικής υπηρεσίας πλοιαρίων της εν ΤΣΕΣΜΕ – ΤΟΥΡΚΙΑΣ Αμερικανικής αποστολής και της εν ΤΟΥΡΚΙΑ Ελληνικής υπηρεσίας πληροφοριών. Συγκεκριμένως δε διά των πρακτόρων αυτών Μον. υπολ/γού ΚΟΣΚΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υπιλάρχου ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ και πολλών άλλων προσώπων υπηρετούντων εις τας ανωτέρω υπηρεσίας και δρώντων κατά καιρούς εις τας νήσους των ΚΥΚΛΑΔΩΝ.
Στοιχεία επί τούτων επίσημα ευρίσκονται εις τας εκθέσεις και αρχεία των ανωτέρω υπηρεσιών (επισυνάπτονται σχετικαί επιστολαί ΚΟΣΚΙΝΑ και ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ).
(γ) Διά διαφόρων ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΩΝ και ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ πλωτών μέσων προσεγγιζόντων κρυφίως και κατά καιρούς εις ΝΑΞΟΝ.
(δ) Διά Βρεττανικών και Ελληνικών ομάδων πληροφοριών ως και μεμονομένων πρακτόρων αποβιβαζομένων εις την νήσον, ως αι κάτωθι ομάδες και πράκτορες.
(1) Ομάς Άγγλων εξ ενός λοχαγού δύο υποπλοιάρχων και έξ στρατιωτών οίτινες αφίχθησας εκ ΛΕΡΟΥ την 25-9-43 και ανεχώρησαν εκ ΝΑΞΟΥ την 28-9-43.
(2) Ομάς Άγγλου αξ/κού του ναυτικού αποβιβασθείσα εις όρμον ΚΑΕΙΔΟ – ΝΑΞΟΥ (άφιξις 14-10-43 αναχώρησις αυθημερόν).
(3) Ομάς Άγγλων υπό Ταγ/ρχην. Αποβίβασις εις όρμον ΚΑΕΙΔΟ – ΝΑΞΟΥ την 2-2-44 και αναχώρησις ταύτης την 3-2-1944.
(4) Ομάς επιδρομική υπό Άγγλον λοχαγόν IRIA άφιξις 17-5-44 και αναχώρησις πιθανώς την 28-5-44.
(5) Ομάς ιερού λόχου υπό μον. Υπολ/γόν ΑΥΛΗΤΗΝ Δ. (7-10/8/44).
(6) Ομάς ιερού λόχου υπό μον. Ανθ/γόν ΣΕΡΦΕΤΙΑΔΗΝ (26-9-44 με 15-10-44).
(7) Πράκτορες πληροφοριών αξ/κοί ΚΟΣΚΙΝΑΣ – ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ – ΚΟΡΚΑΣ ως και πολλοί άλλοι ων τα ονόματα δεν ετηρήθησαν εις τα αρχεία ημών.
ΕΡΓΟΝ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑΣ
Εις το Συμμαχικόν Αρχηγείον απεστάλησαν λεπτομερή σχεδιαγράμματα διατάξεως και εγκαταστάσεως του εχθρού εις τας νήσους των ΚΥΚΛΑΔΩΝ και παρεσχέθησαν ακριβείς και θετικαί πληροφορίαι περί της κινήσεως των πλωτών μέσων αυτού ως και πάσα άλλη χρήσιμος περί τούτου πληροφορία. Ούτω αι υπό της οργανώσεως ημών αποσταλείσαι πάσης φύσεως πληροφορίαι και σχεδιαγράμματα παρέσχον αφ’ ενός μεν υπερόχους στόχους εις την σύμμαχον αεροπορίαν, αφ’ ετέρου δε έξοχα πολύτιμα στοιχεία διά κάθε χερσαίαν ή θαλασσίαν επιδρομικήν επιχείρησιν και σαμποτάζ υπό των Συμμάχων.
Τινά εκ των γνωσθέντων αποτελεσμάτων χάρις των πληροφοριών ημών εισίν τα κάτωθι:
23-10-43 Βομβαρδισμός υπό Συμμαχικών αεροπλάνων των
Γερμανικών εν ΝΑΞΩ εγκαταστάσεων.
30-10-43 Πολυβολισμός Γερμανικών σκαφών εις λιμένα ΝΑΞΟΥ.
7-11-43 Βομβαρδισμός Γερμανικών σκαφών εις όρμους ΝΑΞΟΥ
και λιμένα ΝΑΟΥΣΗΣ – ΠΑΡΟΥ.
16-11-43 Τορπιλλισμός εξωπλισμένου Γερμανικού ιστιοφόρου παρά τον ΑΠΟΛΛΩΝΑ – ΝΑΞΟΥ.
23-10-43 Βύθισις γερμανικού υδροπλάνου εις λιμένα ΝΑΞΟΥ.
23-11-43 Βύθισις γερμανικού φορτηγού σκάφους ALMA εις λιμένα ΝΑΞΟΥ.
13-3-43 Βομβαρδισμός δύο Γερμανικών εξοπλισμένων ιστιοφόρων μεταφερόντων τρόφιμα και καυσίμους ύλας. Το έν εβυθίσθη, το έτερον υπέστη σοβαράς ζημίας εκ πυρκαϊάς.
1-4-44 Προσβολή ιστιοφόρου μεταφέροντος βαρέλια πλήρη καυσίμων.
4-4-44 Προσβολή αεροδρομίου και εγκαταστάσεως ΠΑΡΟΥ.
6-4-44 Βομβαρδισμός Γερμανικών εγκαταστάσεων εν ΝΑΞΩ.
15-4-44 Ομοίως ως άνω.
Το κατωτέρω συγχαρητήριον τηλεγράφημα εκ του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής είναι χαρακτηριστικόν των ακριβεστάτων και αρίστων πληροφοριών ας παρείχεν η ημετέρα οργάνωσις πληροφοριών προς τας Συμμαχικάς δυνάμεις.
Μ.Ο.4 και συνεργάτας σας Έχω την τιμήν να σας μεταβιβάσω επισήμως τα θερμά συγχαρητήρια των αντιπροσώπων αεροπορίας και στόλου μας οι οποίοι λέγουν ότι χάριν των ακριβεστάτων και αρίστων πληροφοριών σας, οι αεροπόροι μας δύνανται να πυροβολήσουν ανά έναν τους στόχους έστω και πέντε βαρέλια.
Ομοίως επί των επισυναπτομένων εγγράφων εμφαίνεται γενικώς το όλον έργον και η απόδοσις της ημετέρας οργανώσεως πληροφοριών.
Την Διοίκησιν του ανωτέρω δικτύου πληροφοριών είχεν ο υποφαινόμενος από της ιδρύσεώς του (Δεκέμβριος 1943) μέχρι της διαλύσεως αυτού (Οκτώβριος 1944).
Υπηρεσία προπαγάνδας
Αποστολή της υπηρεσίας ταύτης ήτο η διατήρησις και εξύψωσις του εθνικού φρονήματος των κατοίκων και η διάβρωσις του ηθικού των κατακτητών.
Τούτο επετεύχθη
(α) Διά καταλλήλων προπαγανδιστών του Σ.Τ.Ν.
(β) Διά κυκλοφορίας καθ’ εκάστην δελτίων ειδήσεων λαμβανομένων εκ των μυστικών ραδιοφώνων του Σ.Τ.Ν. και εκ των διαφόρων Συμμαχικών υπηρεσιών μεθ’ ων το Σ.Τ.Ν. ετέλει εν επαφή και συνηργάζετο.
(γ) Διά κυκλοφορίας διαφόρων προπαγανδιστικών περιοδικών και εντύπων άτινα απεστέλλοντο από τας Συμμαχικάς υπηρεσίας (επιστολή ΚΟΣΚΙΝΑ).
(δ) Δι’ ενισχύσεως πτωχών οικογενειών και θυμάτων πολέμου. Διενεμήθησαν φάρμακα αποσταλέντα παρά του Δ/τού ιερού λόχου Συν/ρχου ΤΣΙΓΑΝΤΕ ως και ιματισμός και υπόδυσις χορηγηθέντων υπό της εν ΝΑΞΩ στρατ. αποστολής Μ.Ο.4 (Σημείωμα Συν/ρχου ΤΣΙΓΑΝΤΕ και κατάστασις διανεμηθέντων φαρμάκων). Διά παροχής ιατρικής περιθάλψεως δωρεάν εις τους απόρους. Τρεις ομάδες υγειονομικαί υπό εφ. υγειονομικούς αξ/κούς προσέφεραν δωρεάν τας ιατρικάς των βοηθείας.
Διά κυκλοφορίας ανατρεπτικών προκηρύξεων του Σ.Τ.Ν. και του αρχηγείου Μέσης Ανατολής μεταξύ των τμημάτων του εχθρού (Συν. μία εκ των διαφόρων τοιούτων προκηρύξεων ριφθεισών εις τα τμήματα των Γερμανών).
Υπηρεσία φυγαδεύσεως Συμμάχων και Ελλήνων
Την 1-5-44 μεταξύ ΑΜΟΡΓΟΥ και ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ μία Γερμανική τορπιλλάκατος συνεκρούσθη μετά του υπ’ αριθμ. 1380 Β.C. συμμαχικού πλοιαρίου. Εκ της συγκρούσεως ταύτης 5 Άγγλοι ναυαγοί εξ ων δύο τραυματίαι ενεργείαις του Σ.Τ.Ν. εφυγαδεύθησαν.
Την 24-8-44 εφυγαδεύθησαν οι Έλληνες ιδιώται ΒΛΗΣΙΔΗΣ ΜΑΝΘΟΣ νύν λοχαγός και ο ιδιώτης ΝΑΥΠΛΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ.
Την 7-10-43 οι μον. αξ/κοί ΑΓΙΟΠΕΤΡΙΤΗΣ, ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ και άλλοι.
Την 14-10-43 εις χωροφύλαξ.
Την 18-8-44 εις Ιταλός Υπολοχαγός ονόματι ΣΑΡΙ κατόπιν εντολής Αρχηγείου Μέσης Ανατολής.
(Σχετικά στοιχεία επιστολή υπολ/ρχου ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ).
Συνεργασία μετά Συμμάχων και περίθαλψις τούτων
Από της πρώτης στιγμής της ιδρύσεως του Σ.Τ.Ν. και μέχρι της διαλύσεώς του το Σ.Τ.Ν. δεν έπαυσεν να παρέχη κάθε δυνατή βοήθεια, προστασίαν και φιλοξενίαν εις κάθε Σύμμαχον Αποστολήν ή μεμονωμένον Σύμμαχον πρόσωπον το οποίον έφθασεν εις ΝΑΞΟΝ.
– Στοιχεία επί τούτου υπάρχουσιν εις τα συνημμένα έγγραφα.
Η μετά των Συμμάχων συνεργασία εκτίθεται εις τα προηγούμενα κεφάλαια και ειδικώτερον εις το κεφάλαιον πληροφορίαι.
Τέλος δηλώ ως αυτοτελής αρχηγός της οργανώσεως Σ.Τ.Ν. και συμφώνως προς την υπ’ αριθμ. 262/526.Δ/Υ.Θ.Α. ότι η ημετέρα οργάνωσις έλαβεν μέρος κατόπιν Δ/γής του Συμμαχικού Στρατηγείου εις τας ανωτέρω περιγραφείσας επιχειρήσεις ήτοι:
(α) εναντίον των Γερμανών εις την νήσον ΝΑΞΟΝ την 12-10-43 Διάρκεια επιχειρήσεων (προπαρασκευή εκτέλεσις) 24 ώραι.
(β) εναντίον των Γερμανών εις την πρωτεύουσαν της ΝΑΞΟΥ την 24-5-44 – νυκτερινόν εγχείρημα (Προπαρασκευή και εκτέλεσις) από 17-24/5/44.
(γ) εναντίον των Γερμανών εις την πρωτεύουσαν της ΝΑΞΟΥ από 12 με 15-10-44.
Δοικητής των Βρεττανικών Στρατευμάτων ΑΙΓΑΙΟΥ
Ταξίαρχος ΜΠΕΡΝΤ
Πρός
τους Γενναίους Έλληνας υπερασπιστάς της ΝΑΞΟΥ
Ταγ/ρχης ΔΕΤΣΗΝ
Με βαθύτατην συγκίνησιν επληροφορήθην περί της βαρβάρου επιθέσεως των μισητών Γερμανών εναντίον της Πατρίδος σας. Την στιγμήν ταύτην που κρίνεται η μάχη του ΑΙΓΑΙΟΥ η αντίστασίς σας έχει ζωτικήν σημασίαν διά τον κοινόν αγώνα. Είμαι βέβαιος ότι θα εκτελέσητε το καθήκον σας ως Έλληνες και πατριώται μαχόμενοι διά το ιερόν έδαφος της νήσου σας. Να είσθε βέβαιοι ότι η Στρατιωτική κατάστασις εις το ΑΙΓΑΙΟΝ θα βελτιωθή και τότε θα σας στείλωμεν πάσαν βιήθειαν. Εν τω μεταξύ αμυνθήτε συνεργαζόμενοι στενώς με την Ιταλικήν φρουράν εις τον κοινόν έργον. Δώσατέ τους κάθε βοήθειαν. Έχετε Θάρρος. Ερχόμεθα. Κρατήστε και ο Θεός μαζί σας.
7-10-43 Ταξίαρχος ΜΠΕΡΝΤ
και ης αντίγραφον επισυνάπτεται, (η μετά των Ιταλών συνεργασία και κοινή κατά των Γερμανών αντίστασις).
Πράγματι την 12-10-43 ότε τα Γερμανικά στρατεύματα ήρχισαν αποβιβαζόμενα εις τον λιμένα της ΝΑΞΟΥ, οι Ιταλοί πανικοβληθέντες και μη προβάλοντες ουδεμίαν αντίστασιν εγκατέλειψαν τας προς την περιοχήν ταύτην θέσεις των και ήρχισαν να τρέπωνται προς το εσωτερικόν της νήσου και εις τα αντίθετα παράλια αυτής ζητούντες καταφύγια και τρόπον διαφυγής και διασώσεως.
Αι ημέτεραι ομάδες εγκαταληφθείσαι μόναι και μη διαθέτουσαι επαρκή μέσα πυρός διά μίαν σθεναράν αντίστασιν, αφού αντέδρασαν όσον ηδύναντο, ηναγκάσθησαν έναντι των υπερτέρων δυνάμεων και αφθόνων μέσων πυρός των Γερμανών να συμπτυχθώσιν εις τας βάσεις των κατόπιν Δ/γης μου.
β) Νυκτερινόν εγχείρημα κατά Γερμανικής φρουράς της πόλεως ΝΑΞΟΥ (1724 Μαΐου 1944)
Την 17-5-44 απεβιβάσθη εις θέσιν ΨΙΛΗ – ΑΜΜΟΣ της νήσου ΝΑΞΟΥ τμήμα Άγγλων κομμάντος αποτελουμένον εκ 13 οπλιτών και 3 αξ/κών με πρόθεσιν την προσβολήν ενός στόχου εκ της Γερμανικής φρουράς της ΝΑΞΟΥ, Διοικητής του κομάντος τούτου ήτο ο Άγγλος λοχαγός IRIA.
Από της πρώτης στιγμής ο Διοικήτης του Σ.Τ.Ν. Ταγ/ρχης ΔΕΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ήλθεν εις προσωπικήν επαφήν μετά του Διοικητού του αποσπάσματος Άγγλου λοχαγού IRIA, τον οποίον αφού ενημέρωσεν επί της καταστάσεως των Γερμανών εν ΝΑΞΩ, συνηργάσθη μετ’ αυτού ως προς την εκλογήν του στόχου προσβολής και την ενίσχυσιν τούτου, δι’ ανταρτών του Σ.Τ.Ν. διά την τελικήν κρούσιν.
Στόχος προσβολής καθωρίσθη η Γερμανική φρουρά της πόλεως ΝΑΞΟΥ ήτις ήτο εγκατεστημένη εντός ενός κτηρίου της πόλεως.
Μέχρι της 23-5-44 κάθε συνεργασία και προπαρασκευή διά την εκτέλεσιν του εγχειρήματος είχε λήξει. Εις ενίσχυσιν του κομμάντος διά την τελικήν κρούσιν διετέθη εν μικρόν τμήμα ανταρτών της ημετέρας οργανώσεως. Ώρα προσβολής καθωρίσθη το μεσονύκτιον της 24-5-44. Την καθορισθείσαν ώραν το τμήμα προσβολής πλησίασεν τον στόχον εις ελαχιστοτάτην απόστασιν προσέβαλέν τούτον με πολύ καλά αποτελέσματα. (Συνημμένως σχετική ευχαριστήριος επιστολή Άγγλου Διοικητού κομμάντος Λοχαγού IRIA προς Ταγ/ρχην ΔΕΣΤΗΝ διά την προσφερθείσαν ενίσχυσιν και συνεργασίαν).
Μάχη ΚΑΣΤΡΟΥ – ΝΑΞΟΥ – 12- 15 Οκτωβρίου 1944
Την 12-10-44 ακριβείς πληροφορίαι έφερον ότι η Γερμανική δύναμις της νήσου, συγκεντρουμένη άπασα εις την ΧΩΡΑΝ της ΝΑΞΟΥ, επρόκειτο ν’ αναχωρήση εκ της νήσου την 13-10-44 επιβιβαζομένη αερακάτων. Κατόπιν τούτου από το εσπέρας της 12-10-44 διετάχθη η άμεσος συγκέντρωσις απασών των ανταρτικών ομάδων του Σ.Τ.Ν. προς τους χώρους συγκεντρώσεως των Γερμανών με πρόθεσιν την προσβολήν τούτων αιφνιδιαστικώς κατά την έναρξιν της επιβιβάσεώς των επι των αερακάτων.
Μέχρι της 05.00 ώρας της 13-10-44 άπασαι αι ένοπλοι ανταρτικαί ομάδες του Σ.Τ.Ν., ευρίσκοντο εις τας προκαθορισθείσας αυτών θέσεις, έναντι των Γερμανών.
Παραλλήλως προς την ενέργειαν του Σ.Τ.Ν. τμήμα του Ιερού λόχου εκ 35 περίπου ανδρών διά δύο Μ.L. απεβιβάζετο εις ΝΑΞΟΝ την πρωϊαν της 13-10-44 υπό το φώς της ημέρας και υπό τα όμματα σχεδόν των Γερμανών. Οι Γερμανοί αντιληφθέντες ούτω την εναντίον τούτων επικειμένην ενέργειαν συνεκεντρώθησαν τάχιστα εντός του φρουρίου «ΚΑΣΤΡΟ» της πόλεως με πρόθεσιν να αμυνθούν. Μέχρι της 1000 ώρας το τμήμα του Ιερού Λόχου είχε καταλάβει τελικώς τας θέσεις του από δε της 1100 ώρας κατόπιν κοινής συνεργασίας ήρχισεν η επίθεσις εναντίον των Γερμανών υφ’ απάντων των τμημάτων ανταρτών και Ιερού λόχου.
Η μάχη διήρκεσεν μέχρι της 16.30 ώρας της 15-10-44 με αποτέλεσμα την σύλληψιν απάντων των Γερμανών.
Συλληφθέντες Γερμανοί 71 – Νεκροί 1
Απώλειαι ανταρτών Νεκροί 1 – Τραυματίαι 3
Επίσημα έγγραφα εμφαίνοντα την αναγνώρισιν της ανωτέρω δράσεως ανταρτικών ομάδων και γενικώς όλης της οργανώσεως τα κάτωθι άτινα επισυνάπτονται
(1) CCA/606/C/1747/30-4-45 Αρχηγείου 133 Μονάδος Δυνάμεων Μέσης Ανατολής.
(2) Ε.Π. CCA/349/CI/1747/28-4-45 Αρχηγείου 133 Μονάδος Μέσης Ανατολής.
(3) Ε.Π. 28-4-45 Στρατηγείου Δυνάμεων Μέσης Ανατολής διά δράσιν Υπολ/γού ΠΑΤΣΑΡΙΣΗ μέλους της οργανώσεως.
(4) Ευχαριστήρια τηλεγραφήματα
(α) Ελληνικής Κυβερνήσεως
(β) Γενικού Διοικητικού ΑΙΓΑΙΟΥ Άγγλου Ταξιάρχου
(γ) Στρατηγείου Μέσης Ανατολής
(δ) Στρατιωτικής αποστολής εν ΝΑΞΩ
(5) Ευχαριστήριον έγγραφον Στρατάρχου ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ
(6) Απόσπασμα Η.Δ. Ιερού λόχου 21-1-45.
(7) Ε.Δ.Υ.Σ. 277/45 περί απονομής ηθικών αμοιβών εις τους διακριθέντας αντάρτας κατά την μάχην του Φρουρίου της πόλεως ΝΑΞΟΥ.
(8) Έγγραφον της εν Αθήναις Αγγλικής Πρεσβείας (22-8-48) προς Ταγ/ρχην ΔΕΤΣΗΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ.
(9) Προσφώνησις Άγγλου πρεσβευτού κ. ΝΟΡΤΟΝ και απονομή παρασήμου εις Ταγματάρχην ΔΕΤΣΗΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ (21-5-48).
(10) Εφημερίς «ΕΘΝΟΣ» 3ης και 5ης Ιανουαρίου 1948 «η μάχη της ΝΑΞΟΥ».
Ομάδες πληροφοριών και κατασκοπείας (Νοέμβριος 1941- Οκτώβριος 1944). Δίκτυον κατασκοπείας και πληροφοριών είχεν αναπτυχθή εις ολόκληρον την νήσον ΝΑΞΟΝ ως και εις τας γειτονικάς αυτής νήσους των ΚΥΚΛΑΔΩΝ. Τούτο περιελάμβανεν πέντε ομάδας πληροφοριών, των οποίων ως έδραν αυτών ωρίσθησαν τα σπουδαιότερα κέντρα ολοκλήρου της νήσου.
Ειδική υπηρεσία εξ επιλέκτων μελών της οργανώσεως αναπτυχθείσα εις τας έδρας των εχθρικών τμημάτων (Γερμανικών και Ιταλικών) ενήργει κατασκοπείαν εις βάρος του εχθρού.
Κατ’ αρχάς σκοπός του ανωτέρω δικτύου ήτο η συγκέντρωσις πάσης χρησίμου πληροφορίας εξυπηρετούσης μόνον τον σκοπόν της ιδρύσεως του Σ.Τ.Ν., βραδύτερον όμως από της επαφής της ημετέρας οργανώσεως μετά του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και της εντάξεως της εις αυτό από 1ης Δεκεμβρίου 1943 (ως τα υπ’ αριθ, CCA 349/CI/1747/28-4-45 – CCA 606/C/1747/30-4-45 και Ε.Π. 28-4-45 συνημμένα έγγραφα αυτού) και η διαβίβασις αυτώ συμφώνως προς τας εντολάς του, πάσης πληροφορίας, σχεδιαγραμμάτων κ.τ.λ. χρησίμων διά τας συμμαχικάς δυνάμεις. Η τήρησις της επαφής μετά του Συμμαχικού εδάφους και η διαβίβασις γενικώς των πληροφοριών προς τας Συμμαχικάς Δυνάμεις εγένετο διά των εξής μέσων
(α) Διά του εν ΝΑΞΩ κρυφίως εγκατασταθέντος Α/Τ της Στρατιωτικής αποστολής Μ.Ο. 4 ως σχετικόν έγγραφον Αρχηγού αποστολής και λοιπά έγγραφα Αρχηγείου Μέσης Ανατολής.
(β) Διά της μυστικής υπηρεσίας πλοιαρίων της εν ΤΣΕΣΜΕ – ΤΟΥΡΚΙΑΣ Αμερικανικής αποστολής και της εν ΤΟΥΡΚΙΑ Ελληνικής υπηρεσίας πληροφοριών. Συγκεκριμένως δε διά των πρακτόρων αυτών Μον. υπολ/γού ΚΟΣΚΙΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υπιλάρχου ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ και πολλών άλλων προσώπων υπηρετούντων εις τας ανωτέρω υπηρεσίας και δρώντων κατά καιρούς εις τας νήσους των ΚΥΚΛΑΔΩΝ.
Στοιχεία επί τούτων επίσημα ευρίσκονται εις τας εκθέσεις και αρχεία των ανωτέρω υπηρεσιών (επισυνάπτονται σχετικαί επιστολαί ΚΟΣΚΙΝΑ και ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ).
(γ) Διά διαφόρων ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΩΝ και ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ πλωτών μέσων προσεγγιζόντων κρυφίως και κατά καιρούς εις ΝΑΞΟΝ.
(δ) Διά Βρεττανικών και Ελληνικών ομάδων πληροφοριών ως και μεμονομένων πρακτόρων αποβιβαζομένων εις την νήσον, ως αι κάτωθι ομάδες και πράκτορες.
(1) Ομάς Άγγλων εξ ενός λοχαγού δύο υποπλοιάρχων και έξ στρατιωτών οίτινες αφίχθησας εκ ΛΕΡΟΥ την 25-9-43 και ανεχώρησαν εκ ΝΑΞΟΥ την 28-9-43.
(2) Ομάς Άγγλου αξ/κού του ναυτικού αποβιβασθείσα εις όρμον ΚΑΕΙΔΟ – ΝΑΞΟΥ (άφιξις 14-10-43 αναχώρησις αυθημερόν).
(3) Ομάς Άγγλων υπό Ταγ/ρχην. Αποβίβασις εις όρμον ΚΑΕΙΔΟ – ΝΑΞΟΥ την 2-2-44 και αναχώρησις ταύτης την 3-2-1944.
(4) Ομάς επιδρομική υπό Άγγλον λοχαγόν IRIA άφιξις 17-5-44 και αναχώρησις πιθανώς την 28-5-44.
(5) Ομάς ιερού λόχου υπό μον. Υπολ/γόν ΑΥΛΗΤΗΝ Δ. (7-10/8/44).
(6) Ομάς ιερού λόχου υπό μον. Ανθ/γόν ΣΕΡΦΕΤΙΑΔΗΝ (26-9-44 με 15-10-44).
(7) Πράκτορες πληροφοριών αξ/κοί ΚΟΣΚΙΝΑΣ – ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ – ΚΟΡΚΑΣ ως και πολλοί άλλοι ων τα ονόματα δεν ετηρήθησαν εις τα αρχεία ημών.
ΕΡΓΟΝ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑΣ
Εις το Συμμαχικόν Αρχηγείον απεστάλησαν λεπτομερή σχεδιαγράμματα διατάξεως και εγκαταστάσεως του εχθρού εις τας νήσους των ΚΥΚΛΑΔΩΝ και παρεσχέθησαν ακριβείς και θετικαί πληροφορίαι περί της κινήσεως των πλωτών μέσων αυτού ως και πάσα άλλη χρήσιμος περί τούτου πληροφορία. Ούτω αι υπό της οργανώσεως ημών αποσταλείσαι πάσης φύσεως πληροφορίαι και σχεδιαγράμματα παρέσχον αφ’ ενός μεν υπερόχους στόχους εις την σύμμαχον αεροπορίαν, αφ’ ετέρου δε έξοχα πολύτιμα στοιχεία διά κάθε χερσαίαν ή θαλασσίαν επιδρομικήν επιχείρησιν και σαμποτάζ υπό των Συμμάχων.
Τινά εκ των γνωσθέντων αποτελεσμάτων χάρις των πληροφοριών ημών εισίν τα κάτωθι:
23-10-43 Βομβαρδισμός υπό Συμμαχικών αεροπλάνων των
Γερμανικών εν ΝΑΞΩ εγκαταστάσεων.
30-10-43 Πολυβολισμός Γερμανικών σκαφών εις λιμένα ΝΑΞΟΥ.
7-11-43 Βομβαρδισμός Γερμανικών σκαφών εις όρμους ΝΑΞΟΥ
και λιμένα ΝΑΟΥΣΗΣ – ΠΑΡΟΥ.
16-11-43 Τορπιλλισμός εξωπλισμένου Γερμανικού ιστιοφόρου παρά τον ΑΠΟΛΛΩΝΑ – ΝΑΞΟΥ.
23-10-43 Βύθισις γερμανικού υδροπλάνου εις λιμένα ΝΑΞΟΥ.
23-11-43 Βύθισις γερμανικού φορτηγού σκάφους ALMA εις λιμένα ΝΑΞΟΥ.
13-3-43 Βομβαρδισμός δύο Γερμανικών εξοπλισμένων ιστιοφόρων μεταφερόντων τρόφιμα και καυσίμους ύλας. Το έν εβυθίσθη, το έτερον υπέστη σοβαράς ζημίας εκ πυρκαϊάς.
1-4-44 Προσβολή ιστιοφόρου μεταφέροντος βαρέλια πλήρη καυσίμων.
4-4-44 Προσβολή αεροδρομίου και εγκαταστάσεως ΠΑΡΟΥ.
6-4-44 Βομβαρδισμός Γερμανικών εγκαταστάσεων εν ΝΑΞΩ.
15-4-44 Ομοίως ως άνω.
Το κατωτέρω συγχαρητήριον τηλεγράφημα εκ του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής είναι χαρακτηριστικόν των ακριβεστάτων και αρίστων πληροφοριών ας παρείχεν η ημετέρα οργάνωσις πληροφοριών προς τας Συμμαχικάς δυνάμεις.
Μ.Ο.4 και συνεργάτας σας Έχω την τιμήν να σας μεταβιβάσω επισήμως τα θερμά συγχαρητήρια των αντιπροσώπων αεροπορίας και στόλου μας οι οποίοι λέγουν ότι χάριν των ακριβεστάτων και αρίστων πληροφοριών σας, οι αεροπόροι μας δύνανται να πυροβολήσουν ανά έναν τους στόχους έστω και πέντε βαρέλια.
Ομοίως επί των επισυναπτομένων εγγράφων εμφαίνεται γενικώς το όλον έργον και η απόδοσις της ημετέρας οργανώσεως πληροφοριών.
Την Διοίκησιν του ανωτέρω δικτύου πληροφοριών είχεν ο υποφαινόμενος από της ιδρύσεώς του (Δεκέμβριος 1943) μέχρι της διαλύσεως αυτού (Οκτώβριος 1944).
Υπηρεσία προπαγάνδας
Αποστολή της υπηρεσίας ταύτης ήτο η διατήρησις και εξύψωσις του εθνικού φρονήματος των κατοίκων και η διάβρωσις του ηθικού των κατακτητών.
Τούτο επετεύχθη
(α) Διά καταλλήλων προπαγανδιστών του Σ.Τ.Ν.
(β) Διά κυκλοφορίας καθ’ εκάστην δελτίων ειδήσεων λαμβανομένων εκ των μυστικών ραδιοφώνων του Σ.Τ.Ν. και εκ των διαφόρων Συμμαχικών υπηρεσιών μεθ’ ων το Σ.Τ.Ν. ετέλει εν επαφή και συνηργάζετο.
(γ) Διά κυκλοφορίας διαφόρων προπαγανδιστικών περιοδικών και εντύπων άτινα απεστέλλοντο από τας Συμμαχικάς υπηρεσίας (επιστολή ΚΟΣΚΙΝΑ).
(δ) Δι’ ενισχύσεως πτωχών οικογενειών και θυμάτων πολέμου. Διενεμήθησαν φάρμακα αποσταλέντα παρά του Δ/τού ιερού λόχου Συν/ρχου ΤΣΙΓΑΝΤΕ ως και ιματισμός και υπόδυσις χορηγηθέντων υπό της εν ΝΑΞΩ στρατ. αποστολής Μ.Ο.4 (Σημείωμα Συν/ρχου ΤΣΙΓΑΝΤΕ και κατάστασις διανεμηθέντων φαρμάκων). Διά παροχής ιατρικής περιθάλψεως δωρεάν εις τους απόρους. Τρεις ομάδες υγειονομικαί υπό εφ. υγειονομικούς αξ/κούς προσέφεραν δωρεάν τας ιατρικάς των βοηθείας.
Διά κυκλοφορίας ανατρεπτικών προκηρύξεων του Σ.Τ.Ν. και του αρχηγείου Μέσης Ανατολής μεταξύ των τμημάτων του εχθρού (Συν. μία εκ των διαφόρων τοιούτων προκηρύξεων ριφθεισών εις τα τμήματα των Γερμανών).
Υπηρεσία φυγαδεύσεως Συμμάχων και Ελλήνων
Την 1-5-44 μεταξύ ΑΜΟΡΓΟΥ και ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ μία Γερμανική τορπιλλάκατος συνεκρούσθη μετά του υπ’ αριθμ. 1380 Β.C. συμμαχικού πλοιαρίου. Εκ της συγκρούσεως ταύτης 5 Άγγλοι ναυαγοί εξ ων δύο τραυματίαι ενεργείαις του Σ.Τ.Ν. εφυγαδεύθησαν.
Την 24-8-44 εφυγαδεύθησαν οι Έλληνες ιδιώται ΒΛΗΣΙΔΗΣ ΜΑΝΘΟΣ νύν λοχαγός και ο ιδιώτης ΝΑΥΠΛΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ.
Την 7-10-43 οι μον. αξ/κοί ΑΓΙΟΠΕΤΡΙΤΗΣ, ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ και άλλοι.
Την 14-10-43 εις χωροφύλαξ.
Την 18-8-44 εις Ιταλός Υπολοχαγός ονόματι ΣΑΡΙ κατόπιν εντολής Αρχηγείου Μέσης Ανατολής.
(Σχετικά στοιχεία επιστολή υπολ/ρχου ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ).
Συνεργασία μετά Συμμάχων και περίθαλψις τούτων
Από της πρώτης στιγμής της ιδρύσεως του Σ.Τ.Ν. και μέχρι της διαλύσεώς του το Σ.Τ.Ν. δεν έπαυσεν να παρέχη κάθε δυνατή βοήθεια, προστασίαν και φιλοξενίαν εις κάθε Σύμμαχον Αποστολήν ή μεμονωμένον Σύμμαχον πρόσωπον το οποίον έφθασεν εις ΝΑΞΟΝ.
– Στοιχεία επί τούτου υπάρχουσιν εις τα συνημμένα έγγραφα.
Η μετά των Συμμάχων συνεργασία εκτίθεται εις τα προηγούμενα κεφάλαια και ειδικώτερον εις το κεφάλαιον πληροφορίαι.
Τέλος δηλώ ως αυτοτελής αρχηγός της οργανώσεως Σ.Τ.Ν. και συμφώνως προς την υπ’ αριθμ. 262/526.Δ/Υ.Θ.Α. ότι η ημετέρα οργάνωσις έλαβεν μέρος κατόπιν Δ/γής του Συμμαχικού Στρατηγείου εις τας ανωτέρω περιγραφείσας επιχειρήσεις ήτοι:
(α) εναντίον των Γερμανών εις την νήσον ΝΑΞΟΝ την 12-10-43 Διάρκεια επιχειρήσεων (προπαρασκευή εκτέλεσις) 24 ώραι.
(β) εναντίον των Γερμανών εις την πρωτεύουσαν της ΝΑΞΟΥ την 24-5-44 – νυκτερινόν εγχείρημα (Προπαρασκευή και εκτέλεσις) από 17-24/5/44.
(γ) εναντίον των Γερμανών εις την πρωτεύουσαν της ΝΑΞΟΥ από 12 με 15-10-44.
Ατυχώς λόγω συνθηκών, απωλεσθέντος του μεγαλυτέρου μέρους του αρχείου της ημετέρας οργανώσεως, ως μοναδικά επίσημα στοιχεία υποβάλλονται μόνον τα εναπομείναντα.
Βεβαιούται το γνήσιον της υπογραφής
του Συντ/ρχου ΔΕΤΣΗ Γ.
Β.Σ.Τ. 900 τη 6-12-52 Β.Σ.Τ. 900 τη 5/12/1952
Ο Ο
Υποσ/τής του 9ου Σ, Πρ/ψεως αρχηγός της οργανώσεως Σ.Τ.Ν.
του Συντ/ρχου ΔΕΤΣΗ Γ.
Β.Σ.Τ. 900 τη 6-12-52 Β.Σ.Τ. 900 τη 5/12/1952
Ο Ο
Υποσ/τής του 9ου Σ, Πρ/ψεως αρχηγός της οργανώσεως Σ.Τ.Ν.
ΔΕΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Συντ/ρχης Πεζικού
Συντ/ρχης Πεζικού
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου